July 9, 2022: Luca the apostle

Như mọi ngày con cảm tạ Chúa cho con qua đêm an bình, một Ngày Mới để yêu thương.

 

Con xua đuổi những tạp niệm và đến tâm sự với Chúa.

Hôm nay con sẽ viết cho các bạn con về thánh Luca, đặc biệt các bạn chưa biết Luca là ai.

Xin Chúa và thánh Luca cho con tìm được những tài liệu chính xác.

 

LUCA (Loukas, Luke, Luc) ông là ai?

 

Thánh sử có rất ít tài liệu về ông, vì ông không viết về chính ông. Ông sinh ra tại Antioch (Syria), không rõ năm nào. Trong bốn cuốn Thánh Kinh (Gioan, Matthêu, Marcô, Luca), phải kể cuốn do Luca viết là dài nhất. Luca cũng viết Công Vụ Các Tông Đồ (Acts of the Apostles).

 

 Thánh Kinh theo Luca và Công Vụ Các Tông Đồ chiếm trọn một phần tư Tân Ước (New Testament). Vì vậy công trình của Luca không phải nhỏ.

 

Ông không thuộc nhóm 12 tông đồ tiên khởi theo Chúa Giêsu.

 Ông cũng không phải người Do Thái. Tên Hy Lạp của ông là Loukas. Ông là người ngoại trở lại.

Không biết ông sinh năm nào , chỉ biết ông kể lại ông gặp tông đồ Phaolô năm 52 A.D., như vậy là khoản 20 năm sau khi Chúa về trời. Phaolô và Luca gặp nhau tại thành phố Troas (Á Châu), khoản 100 dặm bắc thành phố Ephesus.((Ephesus là hải cảng xưa, nay mang tên Selcuk, thành phố nhỏ nằm về hướng tây của Turkey. Ngày xưa thời Chúa, dân di chuyển thường đi bộ, hoặc trên lưng lạc đà hoặc dùng thuyền qua biển).

 

Phaolô trên con đường đi rao giảng có bốn cuộc hành trình dài và Luca theo ông  hai cuộc hành trình số 3 và 4 (Xem Công vụ các Tông Đồ).

 

Ông viết cuốn Kinh Thánh mang tên ông khoản năm 70-75 A.D. và đề tặng cho Theophilus (Kẻ yêu mến Thiên Chúa). Làm sao ông có thể viết được khi ông không phải trong nhóm các tông đồ tiên khởi theo chân Chúa Giêsu 3 năm ?

 Trước hết xin nói ông là người có học thức uyên thâm, và là một thầy thuốc với trí óc biết nhận xét, phân tích sự kiện và tổng hợp …Sau này thánh Phaolô gọi ông là “The Beloved Physician” (Người thầy thuốc đáng yêu, Le médecin bien-aimé).  Luca viết Kinh Thánh nhờ vào các cuộc phỏng vấn những người sống thời Chúa.

 

Văn phong ông sáng sủa, mạch lạc. Trong  Phúc Âm của Luca  chúng ta thấy sự lưu tâm dễ thương của Chúa  dành cho những người bị xã hội ruồng rẫy, như người thu thuế đã hối cải, người đàn bà ngoại tình bị bắt quả tang, người kháng chiến quân  bên tay phải thánh giá Chúa (Thánh Kinh gọi là “Người trộm lành”).

 

Phúc âm của Luca cũng nói đến niềm vui, như thiên thần loan báo tin mừng cho Zacharia, truyền tin cho Đức Mẹ Maria, bài ca vinh danh Chúa trên các tầng trời đem tin mừng Chúa Giáng Sinh, dụ ngôn người đàn bà với đồng tiền mất kiếm lại được, dụ ngôn đứa con hoang đàng ăn năn trở về nhà cha, dụ ngôn con chiên lạc, người chăn chiên bỏ 99 con vào chuồng đi tìm con chiên lạc, tìm được đi khoe hàng xóm và ăn mừng.

 

Luca đã diễn tả niềm thương mến của Chúa Giêsu với những người bệnh tật , không phương cứu chửa…

Trong Kinh Thánh Luca có những đoạn không có trong ba cuộn kia (Gioan, Matthêu, Marcô), như Roma bắt dân Do Thái đi kiểm kê dân số nên Đức Mẹ Maria cùng ông Giuse phải lên đường  và Đức Mẹ sinh con tại Bethlehem; và  chuyện người Samaritan tốt lành dừng lại bên đường cứu người bị nạn…

 

Luca vừa là môn đồ, vừa là thầy thuốc , vừa là bạn thân của Phaolô, săn sóc Phaolô hai năm cuối đời, cho đến ngày Phaolô bị chém đầu. Luca nói Phaolô bị đánh mỗi ngày và lưng của Phaolô là một vết thương lớn không sao lành được. Phaolô yếu đến nỗi không đứng vững. Luca  vào tù chửa vết thương cho Thấy mình.

 

Như Phaolô, Luca ở độc thân cho đến cuối đời. Theo các sử gia Công Giáo, Luca chết bình yên ở tuổi 84. Nhưng các sử gia Chính Thống Giáo bảo Luca tử vì đạo sau khi Phaolô bị chặt đầu.

Xin thánh Luca ban bình an cho chúng con.

AMEN.

 

Bài viết qua nhiều ngày tìm tài liệu nhưng chắc chắn không đầy đủ, xin các bạn bổ sung hay sửa đổi nếu thấy có những sai lầm. Bên dưới là bản đồ vẽ lại bốn cuộc hành trình gian nan của Phaolô. Xin nhắc lại Phaolô nguyên là người Do Thái theo phái Pharisêu, tìm bắt những người theo Chúa Giêsu, nhưng trên đường đi Damascus trong một thị kiến gặp Chúa Giêsu qua ánh chớp sáng ngời ông đã ngã ngựa và mù mắt, sau khi được chữa lành, ông đã thay đổi hẳn và đi rao giảng lời Chúa trong bốn cuộc hành trình vô cùng gian nan. Luca đã theo Phaolô trong cuộc hành trình 3 và 4. Đã có lần Phaolô bị đắm tàu, nhưng không chết, và cuộc hành trình thứ tư kết thúc tại Roma, nơi đây ông bị giam hai năm , cuối cùng bị chặt đầu chứ không bị đóng đinh trên thập giá vì ông là công dân La Mã.

Nhìn bản đồ để thấy trên hai ngàn năm trước, tình yêu của Phaolô và Luca lớn lao biết bao nhiêu khi hai vị thánh này đã không ngại gió mưa, nắng cháy, gian khổ, kể cả đắm tàu để đi rao giảng Lời Chúa. Cao quý thay lòng tin yêu của hai ngài.